Veganlar: Ne Yer, Ne Yemezler?

26 Ekim 2023

Veganlık, son yıllarda popülerliği artan bir yaşam tarzı ve beslenme şekli haline gelmiştir. Veganlar; et, süt, yumurta ve diğer hayvansal ürünleri tüketmezler. Dolayısıyla bu besinleri içermeyen bir diyeti benimserler. Veganlık sadece beslenme tercihi değil, aynı zamanda etik, çevresel ve sağlıkla ilgili bir duruşu ifade etmektedir. Peki, veganlar ne yer ve ne yemezler?

Veganlık Nedir?

Veganlık; bir kişinin hayvan ürünlerini tüketmemeyi, kullanmamayı ve hayvanların sömürülmesine katkıda bulunmamayı amaçlayan bir yaşam tarzı ve beslenme biçimidir. Veganlar; et, süt, yumurta, bal, bal mumu ve diğer hayvansal ürünler gibi tüm hayvansal kaynaklı gıdaları ve malzemeleri dışlarlar.

Veganlık ile ilgili temel prensipler aşağıdaki gibidir:

Etik Nedenler: Hayvan haklarına saygı gösterirler ve hayvanların kullanımı veya sömürülmesine karşıdırlar.
Çevresel Nedenler: Veganlık, çevre dostu bir yaşam tarzı olarak kabul edilmektedir.
Sağlıksal Nedenler: Bitki temelli bir diyetin sağlığa faydalı olduğunu savunurlar. Araştırmalar; vegan diyetin kalp hastalığı riskini azaltabileceğini, kilo kontrolüne yardımcı olabileceğini ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu olabileceğini göstermektedir.

Veganlar Ne Yer?

Vegan beslenmede tüketilen gıdalar aşağıdaki gibidir:

Sebzeler: Veganlar sebzeleri temel besin kaynağı olarak kullanırlar. Brokoli, havuç, ıspanak, karnabahar, lahana, marul, patates, kabak gibi birçok çeşit sebze vegan diyetinin vazgeçilmezleridir.
Meyveler: Meyveler, vitaminler, mineraller ve lif bakımından zengin vegan bir diyetin önemli bir parçasıdır. Elma, muz, portakal, çilek, kivi ve avokado gibi meyveler yaygın olarak tüketilmektedir.
Tahıllar: Tam tahılları (tam buğday, arpa, yulaf, pirinç, quinoa vb.) sık sık tüketirler. Bu tahıllar, enerji sağlar ve lif açısından zengindir.
Baklagiller: Nohut, fasulye, mercimek ve bezelye gibi baklagiller, vegan protein kaynaklarıdır. Aynı zamanda lif ve mineraller açısından da zengindirler.
Bitki Bazlı Sütler: Veganlar, süt yerine badem sütü, soya sütü, hindistan cevizi sütü ve yulaf sütü gibi bitki bazlı sütleri tercih ederler. Bu sütler kahve, müsli, smoothie ve yemek tariflerinde kullanılabilmektedir.
Tofu ve Soya Ürünleri: Soya bazlı ürünler, veganların protein ihtiyacını karşılamalarına yardımcı olmaktadır. Tofu, tempeh, soya sosisleri ve soya yoğurdu gibi ürünler yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kuruyemişler ve Tohumlar: Badem, ceviz, fındık, ay çekirdeği, chia tohumu, keten tohumu ve susam gibi kuruyemişler ve tohumlar, veganların sağlıklı yağ ve protein almasına yardımcı olmaktadır.
Bitki Yağları: Zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı, avokado yağı ve keten yağı gibi bitki bazlı yağlar, yemeklerin lezzetini artırmaktadır. Aynı zamanda vücuda sağlıklı yağları sağlamaktadır.
Bitki Protein Kaynakları: Veganlar; sebzeler, baklagiller, tahıllar ve soya ürünleri gibi çeşitli bitkisel kaynaklardan protein alırlar. Protein ihtiyaçlarını karşılamak için bu besinleri dengeli bir şekilde kullanırlar.

Veganlar Ne Yemez?

Veganların beslenmelerinde yer almayan gıdalar aşağıdaki gibidir:

Et: Veganlar her türlü eti (kırmızı et, tavuk, balık, deniz ürünleri) tüketmemektedir.
Süt ve Süt Ürünleri: Süt, yoğurt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri vegan diyetinde yer almamaktadır.
Yumurta: Veganlar yumurtayı da tüketmemektedir.
Bal: Arıların ürettiği bal da veganlar için kabul edilemez bir üründür. Onlar genellikle bal yerine bitki bazlı tatlandırıcıları tercih etmektedir.
Hayvansal Katkı Maddeleri: Bazı gıdalarda bulunan hayvansal kökenli katkı maddeleri (Örneğin; jelatin) veganlar tarafından kullanılmamaktadır.
Hayvansal Yağlar: Veganlar, hayvansal yağları (Örneğin; iç organ yağları) dışlamaktadır.

Veganlık sadece bir beslenme tarzı değil, aynı zamanda bir yaşam tarzıdır. Çünkü veganlar, hayvan haklarına ve çevresel sürdürülebilirliğe duyarlı bir şekilde beslenirler. Ayrıca bir sağlık perspektifinden de birçok fayda sağlayabilirler. Fakat sağlık için dengeli ve çeşitli bir diyetle beslenmeye özen göstermelidirler.