Vegan Beslenme Nedir, Nelere Dikkat Edilmeli?

• 6 Mayıs 2023

Vegan Beslenme Nedir, Nelere Dikkat Edilmeli?

Vegan beslenme, hayvan kaynaklı herhangi bir gıdayı tüketmeyen bir beslenme tarzıdır. Veganlar; et, süt, yumurta ve balık gibi hayvansal ürünleri tüketmezler. Bunların yerine bitkisel gıdaları tercih ederler. Vegan beslenme tarzı sadece sağlık için değil, aynı zamanda hayvan hakları, çevresel sürdürülebilirlik ve etik nedenlerden dolayı da tercih edilmektedir. Ancak dikkatli planlanmazsa bazı besin eksikliklerine neden olabilmektedir. Bu nedenle gerekiyorsa eğer uzman desteği almaktan kaçınılmamalıdır.

Vegan Beslenme Nedir?

Vegan beslenme, hayvansal ürünlerin tüketilmediği, bitkisel gıdaların temel alındığı bir beslenme tarzıdır. Bu şekilde beslenen kişiler et, balık, tavuk, süt ürünleri, yumurta ve bal gibi hayvansal kaynaklı gıdaları tüketmezler. Bunun yerine sebzeler, meyveler, baklagiller, tahıllar, fındık ve tohumlar gibi bitkisel kaynaklı gıdaları tüketerek beslenirler.

Vegan beslenme sadece bir beslenme şekli olmanın ötesinde, bir yaşam tarzıdır. Çünkü vegan beslenen kişiler hayvanların kullanımı ve sömürüsünü önemseyerek, hayvan haklarına saygı gösterirler. Bununla birlikte vegan beslenmenin sağlık, çevresel ve etik nedenleri de bulunmaktadır.

Bu beslenme tarzı birçok farklı nedenle tercih edilebilmektedir. Bazı insanlar sağlıklı bir yaşam sürdürmek ve kronik hastalıklardan korunmak için bu beslenme tarzını seçmektedir. Bazıları da hayvanların sömürülmesini önlemek için bu tercihi yapmaktadır. Ayrıca çevresel nedenler de vegan beslenmenin tercih edilme nedenleri arasındadır. Çünkü sürdürülebilir bir gelecek için tarımsal üretim ve hayvancılık faaliyetlerinin sürdürülebilir hale getirilmesi gerekmektedir.

Vegan beslenmenin yararları olduğu kadar dikkat edilmesi gereken noktaları da bulunmaktadır. Özellikle yeterli besin alımını sağlamak önemlidir. Hayvansal kaynaklı gıdalar; protein, B12 vitamini, demir ve kalsiyum gibi önemli besinlerin kaynağıdır. Bu nedenle vegan beslenenlerin bu besinleri alabilecekleri bitkisel kaynaklı gıdaları tüketmeleri veya takviyeler alarak bu besin alımlarını sağlamaları gerekmektedir.

Vegan Beslenmede Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Vegan beslenme tarzında dikkat edilmesi gereken bazı faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler aşağıdaki gibidir:

Yeterli Miktarda Protein Alımı Sağlamak

Vegan beslenmede hayvansal kaynaklarla alınan proteinlerin yerine bitkisel kaynaklardan protein almak önemlidir. Nohut, mercimek, kuru fasulye, tofu, soya sütü, sebzeler, tahıllar gibi besinler protein açısından zengin seçeneklerdir. Ancak özellikle vegan beslenmeye yeni başlayanlar yeterli miktarda protein alımını sağlamak için beslenme uzmanlarından destek almalıdır.

D Vitamini Takviyesi Almak

D vitamini, vücut için önemli bir vitamin olup genellikle güneş ışınlarıyla vücudumuzda üretilmektedir. Ancak vegan beslenmede D vitamini kaynağı olan balık, karaciğer, süt gibi besinler tüketilmediği için D vitamini eksikliği riski bulunmaktadır. Bu nedenle veganların genellikle D vitamini takviyesi almaları önerilmektedir.

B12 Vitamini Takviyesi Almak

B12 vitamini, vücutta kırmızı kan hücreleri ve sinir sistemi sağlığı için gereklidir ve sadece hayvansal kaynaklarda bulunmaktadır. Bu nedenle vegan beslenmede B12 vitamini takviyesi alınması önemlidir.

Kalsiyum Alımını Sağlamak

Kalsiyum açısından zengin besinlerin tüketilmesi vegan beslenmenin önemli bir parçasıdır. Koyu yeşil yapraklı sebzeler, tofu, badem sütü, fındık, kuru baklagiller, tahıllar kalsiyum kaynaklarıdır.

Demir ve Çinko Alımına Dikkat Etmek

Vegan beslenme, demir ve çinko gibi mineralleri almak için uygun bitkisel kaynaklar içermektedir. Özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, kuruyemişler ve tahıllar bu minerallerin kaynağıdır. Ancak bitkisel kaynaklı demir ve çinkonun hayvansal kaynaklı olanlara göre emilimi daha düşüktür. Bu nedenle demir ve çinko alımınızı artırmak için C vitamini açısından zengin gıdaları tüketebilirsiniz. Çünkü C vitamini bitkisel kaynaklı demirin emilimini artırmaktadır.

Omega-3 Yağ Asitleri Alımına Dikkat Etmek

Omega-3 yağ asitleri, özellikle DHA ve EPA vücut için önemlidir. Hayvansal kaynaklı besinler, DHA ve EPA'nın en iyi kaynaklarıdır. Veganlar omega-3 yağ asitlerini, keten tohumu, chia tohumu, ceviz ve diğer bazı tohumlardan almaya çalışmalıdır. Bununla birlikte bitkisel kaynaklı omega-3 yağ asitlerinin, hayvansal kaynaklı olanlardan daha az etkili olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle vegan beslenenlerin, vegan DHA ve EPA takviyeleri alarak ihtiyaçlarını karşılamaları önerilmektedir.

Düzenli Kan Testi Yaptırmak

Vegan beslenme düzeninde olan kişiler bazı besinleri yeterince alamadığı için besin eksiklikleri yaşayabilirler. Bu nedenle vegan beslenme düzeninde olan kişilerin düzenli olarak kan testleri yaptırması önerilmektedir. Bu testler, vücuttaki bazı besinlerin eksik olup olmadığını tespit etmeye ve eksikliklerin giderilmesi için önlem alınmasına yardımcı olabilir.