Laktoz İntoleransı: Nedir, Çeşitleri, Nasıl Beslenilmelidir?

• 29 Ağustos 2024

Laktoz İntoleransı: Nedir, Çeşitleri, Nasıl Beslenilmelidir?

Laktoz intoleransı, laktoz adı verilen süt şekerini sindirememe durumudur. Bu durum, bağırsaklarda bulunan laktozun parçalanması için gerekli olan laktaz enziminin yetersiz veya eksik olması sonucu ortaya çıkmaktadır. Genellikle süt ve süt ürünlerini tüketen bireylerde görülmektedir.

Laktoz İntoleransı Nedir?

Laktoz intoleransı, laktozun vücutta yeterince parçalanamaması durumunu ifade etmektedir. Vücuttaki laktaz enziminin azalması veya eksikliği nedeniyle laktozun sindirilememesi, bağırsaklarda gaz, şişkinlik, karın ağrısı ve ishal gibi sorunlara yol açabilmektedir.

Laktoz İntoleransının Çeşitleri

Laktoz intoleransı farklı çeşitlerde ortaya çıkabilmektedir. Bu çeşitler aşağıdaki gibidir:

• Primar: Genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Laktaz enziminin azalması genetik faktörlere bağlıdır.
• Sekonder: Bu tip intolerans, başka bir sağlık sorununun (örneğin; bağırsak enfeksiyonu, bağırsak hastalıkları) sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Normalde sağlıklı bir bireyde laktaz enzimi eksikliği yoktur. Ancak başka bir sağlık sorunu nedeniyle bu enzim azalabilmektedir.
• Kongenital: Doğuştan gelen bir durumdur ve bebeklik döneminde süt tüketimi ile belirgin hale gelmektedir. Bu durum, genetik bir bozukluktan kaynaklanmaktadır.

Laktoz İntoleransının Belirtileri

Laktoz intoleransı belirtileri farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Yaygın belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Karın Ağrısı: İntoleransı olan bireyler süt veya süt ürünleri tükettiklerinde karın ağrısı hissedebilirler.
• Şişkinlik ve Gaz: Sindirilmemiş laktoz bağırsaklarda fermantasyona neden olabilmektedir. Bu da şişkinlik ve gaz hissine yol açabilmektedir.
• İshal: İntoleransı olan kişiler süt içtiklerinde veya süt ürünleri tükettiklerinde ishal yaşayabilirler.
• Bulantı ve Kusma: Bazı durumlarda, intolerans mide bulantısı ve kusmaya da neden olabilmektedir.

Laktoz İntoleransı Testi

İntolerans testleri aşağıdaki gibidir:

• Hidrojen Solunumu Testi: Bu testte, bireyin nefesindeki hidrojen seviyeleri ölçülerek laktoz intoleransı belirlenebilmektedir. Sindirilmemiş laktoz bağırsaklarda bakteriler tarafından fermantasyona uğradığında hidrojen gazı oluşmaktadır.
• Laktaz Kan Testi: Bu kan testi, kanındaki laktaz seviyelerini ölçmektedir. Düşük laktaz seviyeleri laktoz intoleransını gösterebilmektedir.
• Laktoz Toleransı Testi: Bu testte bireye belirli bir miktarda laktoz verilmekte ve kan şekerinin ölçülmesiyle laktozun nasıl metabolize edildiği değerlendirilmektedir.

Nasıl Beslenilmelidir?

Laktoz intoleransında aşağıdaki beslenme önerilerine dikkat edilmesi önemlidir:

• Laktozsuz Süt ve Süt Ürünleri: Laktoz intoleransı olanlar için özel olarak üretilmiş laktozsuz süt ve süt ürünleri tercih edilmelidir.
• Probiyotik Gıdalar: Probiyotik içeren gıdalar, bağırsak sağlığını destekleyebilmektedir. Yoğurt veya kefir gibi probiyotik içeren ürünler, laktoza intoleransı olanlar için faydalı olabilmektedir. Ancak bu ürünlerin laktozsuz olanları tercih edilmelidir.
• Laktaz Enzim Takviyeleri: Bu takviyeler, süt veya süt ürünleri tüketildiğinde kullanılabilmektedir. Laktaz enzimi içeren tabletler veya damlalar, laktozun sindirimini kolaylaştırabilmektedir.
• Laktozsuz Alternatifler: Badem sütü, soya sütü, hindistan cevizi sütü gibi laktozsuz süt alternatifleri kullanılabilmektedir.

Laktoz intoleransı, bireyin yaşam tarzına ve tercihlerine bağlı olarak yönetilebilmektedir. Ancak belirtileri olan kişilerin bir sağlık profesyoneli ile görüşmesi ve doğru tanı ve tedavi planını oluşturması önemlidir.

Laktoz İntoleransı ile Başa Çıkmak için Öneriler

Laktoza intolerans yaşıyorsanız bu durumla başa çıkmak için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:

• Beslenme Günlüğü Tutma: Hangi gıdaların belirtilere neden olduğunu belirlemek için bir beslenme günlüğü tutmanız faydalı olacaktır.
• Kademeli Deneme: Bazı kişiler belirli miktarlarda laktozu tolere edebilmektedir. Bu nedenle küçük miktarlarda süt ürünleri tüketerek tolerans seviyelerinizi belirlemeniz önemlidir.
• Dengeli Beslenme: Diyetinizi çeşitli meyve, sebze, tam tahıllar ve protein kaynakları içerecek şekilde planlamanız, beslenme dengesini sağlamak için önemlidir.
• Sıvı Tüketimi: Laktoz intoleransı bazen sıvı kaybına neden olabilmektedir. Bu nedenle yeterli su içmeniz önemlidir.
• Doktor Kontrolleri: Belirtileri olan bireyler bir sağlık profesyoneli ile görüşmeli ve uygun testler yapılarak kesin bir teşhis almalıdır.

Laktoz intoleransı, kişisel sağlık durumuna ve tolere edilebilir laktoz miktarına bağlı olarak yönetilebilmektedir. Önemli olan, kişinin ihtiyaçlarına ve vücut tepkilerine dikkatle yaklaşarak uygun bir beslenme planı oluşturmaktır. Herhangi bir sağlık sorunu veya şüphe durumunda bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek en doğrusudur.