B12 Vitamini: Ne İşe Yarar, Eksikliği Belirtileri, Faydaları Nelerdir?

• 3 Kasım 2023

B12 Vitamini: Ne İşe Yarar, Eksikliği Belirtileri, Faydaları Nelerdir?

B12 vitamini, vücudumuzun sağlığını sürdürmesi için gereken temel bir besin maddesidir. Bu vitamin; sinir sistemi işlevini desteklemek, enerji üretmek ve hücrelerin sağlığını sürdürmek için önemlidir. Peki, B12 vitamini eksikliği belirtileri, sağlık faydaları ve B12 içeren besinler nelerdir?

B12 Vitamini Nedir?

B12 vitamini veya kobalamin, suda çözünür bir vitamin türüdür ve vücutta doğal olarak üretilemez. Bu nedenle besinlerle veya takviyelerle almak gerekir. Vücudumuz, B12 vitaminini sinir hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve DNA sentezi gibi birçok temel işlev için kullanır.

Et, süt ürünleri ve yumurta gibi hayvansal kaynaklarda bulunmaktadır. Aynı zamanda bazı takviyeler veya zenginleştirilmiş yiyeceklerle de alınabilmektedir.

B12 Vitamini Ne İşe Yarar?

B12 vitamininin bir dizi hayati rol oynadığını söylemek yanlış olmaz. Bu roller aşağıdaki gibidir:

• Sinir Sistemi Sağlığı: Sinir sistemi sağlığını korumaktadır. Sinir liflerinin miyelin kılıfını sürdürmeye yardımcı olmaktadır. Bu da sinir iletiminin düzgün çalışmasını sağlamaktadır.
• DNA Sentezi: DNA sentezinde temel bir rol oynamaktadır. Hücrelerin bölünmesi ve yeniden inşası için gereklidir.
• Kırmızı Kan Hücreleri: Kırmızı kan hücrelerinin olgunlaşmasına katkıda bulunmaktadır. Bu, vücuda oksijen taşınmasında önemlidir.
• Enerji Üretimi: Vücudun gıdalardan enerji üretmesine yardımcı olmaktadır. Karbonhidratların ve yağların enerjiye dönüştürülmesi için gereklidir.

B12 Vitamini Kaç Olmalı?

Günlük önerilen miktar, yaşa ve cinsiyete bağlı olarak değişebilmektedir. Aşağıda, farklı yaş grupları ve cinsiyetler için önerilen günlük alım miktarları verilmiştir:

• Yetişkin Erkekler ve Kadınlar (19 yaş ve üzeri): Günlük yaklaşık 4 mikrogram (mcg) tavsiye edilmektedir.
• Hamile ve Emziren Kadınlar: Hamilelik ve emzirme döneminde ihtiyaç artabilmektedir. Genellikle hamileler için günlük 4.5 mcg ve emzirenler için günlük 5 mcg önerilmektedir.
• Çocuklar ve Ergenler: Çocukların ihtiyaçları yaşlarına bağlı olarak değişebilmektedir. Örneğin; 1-3 yaş arası çocuklar için günlük 1.5 mcg, 4-8 yaş arası çocuklar için günlük 1.5-2.5 mcg, 9-13 yaş arası çocuklar için günlük 2.5-3.5 mcg önerilmektedir. 14-18 yaş arası ergenler için günlük 3.5-4 mcg önerilmektedir.

Normal bir B12 vitamini seviyesi genellikle 200 ila 900 pikogram/mililitre (pg/mL) arasında olmaktadır. Ancak bu değerler laboratuvardan laboratuvara farklılık gösterebilmektedir. Bu nedenle test sonuçlarınızı yorumlarken sağlık profesyonellerinin belirttiği referans aralığını dikkate almalısınız.

B12 Vitamini Faydaları Nelerdir?

B12 vitamini vücut üzerinde birtakım faydalara sahiptir. Bu faydalar aşağıdaki gibidir:

• Enerji Seviyeleri: Enerji üretimine katkıda bulunarak enerji seviyelerini artırabilmektedir.
• Zihinsel Sağlık: Zihinsel sağlığı desteklemektedir. Bu sayede depresyon ve anksiyete riskini azaltabilmektedir.
• Kardiyovasküler Sağlık: Kardiyovasküler sağlığı desteklemektedir. Bu sayede kalp hastalığı riskini azaltabilmektedir.
• Saç ve Cilt Sağlığı: Saç ve cilt sağlığını korumaktadır. Dolayısıyla güzellik bakımının bir parçası olarak kullanılabilmektedir.

B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri

B12 vitamininin eksikliği, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Eksiklik belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Anemi: Kansızlığa yol açabilmektedir. Kansızlık; yorgunluk, solukluk ve halsizlik gibi semptomlarla kendini gösterebilmektedir.
• Sinir Sistemi Sorunları: Sinir sistemi sorunlarına neden olabilmektedir. Bunlar arasında uyuşukluk, karıncalanma, denge kaybı ve hafıza problemleri bulunmaktadır.
• Zihinsel Sorunlar: Zihinsel sorunlara yol açabilmektedir. Bunlar arasında bilişsel gerileme, depresyon ve anksiyete bulunmaktadır.
• Gastrointestinal Sorunlar: Bazı gastrointestinal sorunlar, B12 vitamininin emilimini bozabilmektedir. Mide yanması, ishal ve kilo kaybı gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir.
• Nörolojik Sorunlar: Ciddi eksiklik nörolojik sorunlara yol açabilmektedir. Ayrıca bu nörolojik sorunlar geri dönüşümsüz olabilmektedir.

B12 Eksikliği Riski Yüksek Olan Kişiler

Bazı kişilerin B12 vitamini eksikliği yaşama riski daha fazladır. Bu kişiler aşağıdaki gibidir:

• Vejetaryen veya vegan diyeti sürdüren kişiler.
• 60 yaşından yaşlı olan kişiler.
• Mide ameliyatı geçirmiş olan kişiler.
• Bazı ilaçları kullanan kişiler.

B12 Vitamini İçeren Besinler

B12 vitaminini içeren besinler genellikle hayvansal kaynaklardır. Başlıca kaynakları aşağıdaki gibidir:

• Et ve Balık: Dana eti, sığır eti, tavuk, somon, ton balığı gibi et ve balık türleri.
• Süt Ürünleri: Süt, yoğurt ve peynir.
• Yumurta: Yumurtalar aynı zamanda yüksek kaliteli protein kaynağıdır.
• Karaciğer: Dana veya sığır karaciğeri.
• Istakoz ve Yengeç: Deniz mahsulleri olan ıstakoz ve yengeç de B12 vitamini içeren besinler arasında yer almaktadır.

B12 Alımı Hangi Diyet Tiplerinde Önemlidir

B12 alımına aşağıdaki diyet tiplerinde daha fazla dikkat edilmelidir:

• Vejetaryen Diyetler: Vejetaryenler, et ve balık tüketmeyen ancak süt ve süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal ürünleri tüketen kişilerdir. Ancak B12 vitamini, sadece hayvansal kaynaklarda doğal olarak bulunmaktadır. Bu nedenle vejetaryenler, B12 vitamininin eksikliğine karşı hassas olabilirler.
• Vegan Diyetler: Veganlar, hayvansal ürünleri tamamen reddeden kişilerdir. Bu nedenle B12 eksikliği riski daha yüksektir.